Tiết Thanh Minh là một ngày lễ lớn đối với người dân Việt Nam trở thành ngày để nhớ về cội nguồn, tỏ lòng biết ơn với thế hệ trước. Nhưng bạn đã thực sự hiểu được Tiết Thanh Minh là gì và ý nghĩa thực sự của ngày Tết Thanh Minh không. Cùng theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn nhé.
1. Tiết Thanh Minh là gì?
Tiết Thanh minh là gì? Tiết Thanh Minh hay tết Thanh Minh là tên gọi để chỉ 1 tiết trong 24 tiết khí trong năm. Theo nghĩa chiết tự ta có thể hiểu “Thanh” trong nghĩa của từ trong xanh, “Minh” có nghĩa là sáng sủa, Thanh Minh có nghĩa là tiết trời mát mẻ, bầu trời quang đãng, sáng sủa. Vào Thanh Minh thời tiết thường ấm áp, cây cỏ phát triển tốt tươi là thời điểm đẹp để đi du xuân, thưởng ngoạn.
Thanh Minh là ngày nào trong năm? Dân gian ta đã chọn ngày đầu tiên của tiết Thanh Minh làm Tết Thanh Minh. Đây trở thành một trong những ngày lễ tết quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt Nam. Tết Thanh Minh là lúc mà những người còn sống thể hiện lòng biết ơn và tưởng nhớ đến ông cha, tổ tiên đã khuất. Bởi thế vào mỗi dịp Thanh Minh mọi nhà đều đi tảo mộ và làm lễ cúng sao tảo mộ.
Thực tế đây là thời điểm cây cối, cỏ dại phát triển mạnh có thể khiến phần mộ bị cỏ mọc chen có thể gây sụt lở, chính vì vậy tảo mộ là để thắp hương, cắt cỏ và đắp thêm đất lên mộ.
>>> XEM THÊM <<<
2. Nguồn gốc của Tiết Thanh Minh là gì?
Thanh minh ngày nào? Tiết Thanh Minh là tiết khí thứ 5 trong 24 tiết khí trong năm diễn ra sau tiết Xuân Phân và trước tiết Cốc Vũ. Cách tính Thanh Minh đến sau ngày Lập Xuân 60 ngày và sau Đông Chí 105 ngày. Tiết Thanh Minh năm 2023 sẽ bắt đầu từ thứ 4 ngày 5/4 dương lịch.
Người xưa đã ghi chép lại về nguồn gốc của Tiết Thanh Minh xuất phát từ thời vua Tấn Văn Công của nước Tấn. Do đất nước gặp loạn và vua Tấn phải bỏ đi lưu lạc trong dân gian từ nước Tề đến nước Sở. May mắn trên đường lưu lạc lại gặp được Giới Tử Thôi dốc lòng bảo vệ, phò tá và giúp đỡ vua.
Trong thời gian loạn lạc có lúc hết lương thực Giới Tử Thôi đã hi sinh thân mình cắt phần thịt ở đùi làm thức ăn dâng lên vua. Sau khi hết loạn lạc, đất nước được thái bình, no đủ nhà vú đã cho người đi tìm Giới Tử Thôi để tỏ lòng biết ơn nhưng Giới Tử Thôi lại không chịu ra mặt nhận thưởng. Cuối cùng vua đã dùng hạ sách đốt rừng rằng sẽ dụ được ông ra ngoài, nhưng vô tình lại thiêu cháy cả 2 mẹ con.
Thương xót trước sự việc này vua đã lập miếu thờ và lệnh cho dân kiêng đốt lửa 3 ngày 3/3 - 5/3 âm lịch hàng năm chỉ ăn đồ ăn nguội và tết Hàn thực từ đó được ra đời. Tiết Thanh Minh thuộc 1 trong 3 ngày này bởi thế mà nó mang ý nghĩa tưởng nhớ, biết ơn đối với những người đã khuất.
Tết Thanh Minh khi du nhập vào Việt Nam vẫn mang ý nghĩa cao cả nhưng cách thức hiện có phần thay đổi. Người dân vẫn nấu nướng bình thường nhưng sẽ làm thêm bánh trôi, ở một số địa phương còn gọi đây là tết bánh trôi.
.jpg)
Thanh minh trong tiết tháng 3
3. Ý nghĩa Tiết Thanh Minh là gì?
Ý nghĩa ngày Thanh Minh chính là vẫn mang ý nghĩa là lòng biết ơn, tưởng nhớ đến tổ tiên và những người đã khuất thể hiện đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" đó là nét văn hoá đặc trưng của người dân Việt Nam. Để thể hiện lòng thành kính con cháu thường tảo mộ để dọn dẹp, cắt cỏ sửa sang lại phần mộ cho đẹp.
Phần lễ mọi nhà sẽ làm mâm cơm để cúng để mời tổ tiên về nhà, ngoài ra ở các gia đình sẽ làm thêm bánh trôi bánh chay trong ngày 3/3.
4. Những việc nên làm trong ngày Tiết Thanh Minh
4.1. Tiết Thanh Minh đi tảo mộ
Tiết Thanh Minh làm gì? Là ngày tưởng nhớ đến tổ tiên, người đã khuất nên trong những ngày này việc tảo mộ là việc nên làm trước hết. Dọn dẹp phần mộ, cắt các cỏ dại mọc trùm và xung quanh mộ, dùng khăn sạch để lau bia mộ.
Đối với những mộ có hiện tượng sụt lở có thể đắp thêm đất. Ở nhà cần dọn dẹp nhà cửa và ban thờ, từ đường, nhà thờ sao cho sạch sẽ, để tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên.
4.2. Tiết Thanh Minh cúng gì
Trong Tiết Thanh Minh ngoài tảo mộ ra thì việc chuẩn bị một mâm cúng cũng là một điều cần thiết và quan trọng. Mọi người sẽ đi chợ mua đồ để chuẩn bị mâm cúng tuỳ theo phong tục của mỗi địa phương mà mỗi mâm cúng sẽ khác khau nhưng chủ yếu đó vẫn là mâm cơm bình thường để mời ông bà tổ tiên cùng nhau sum vầy.
5. Những điều kiêng kỵ trong Tiết Thanh Minh
Tiết Thanh Minh cũng là thời điểm mang yếu tố tâm linh nhiều chính vì vậy sẽ có những điều kiêng kỵ nếu bạn không muốn gặp những điều xui xẻo thì không nên làm các việc sau:
- Tránh tổ chức tiệc tùng hiếu, hỉ, sinh nhật, hạn chế tụ tập vui chơi mà cần con cháu tỏ chữ hiếu, lòng chân thành nhớ về những người đã khuất.
- Tránh mặc quần áo có màu tối, như đen, nâu, xám: Đây là những màu dễ bị nhiễm âm khí mà ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống. Nên lựa chọn những bộ quần áo có màu sắc tươi sáng.
- Không đi chơi xa hay thăm hỏi bạn bè: Theo quan niệm xưa thì đây được coi là ngày đoàn tụ của gia đình để cùng quây quần và tưởng nhớ đến tổ tiên. Vì vậy nếu thăm hỏi trong những ngày này còn mang ý nghĩa xấu, dự báo những điềm gở đến với gia chủ và khách thăm nhà.
- Không nên chụp ảnh ở khu vực nghĩa trang tảo mộ hay chụp ảnh với người lạ đặc biệt sau 3h chiều bởi hành động này ám chỉ những việc không may mắn.
- Không tảo mộ người ngoài bởi hành động này có thể khiến trường khí hỗn loạn không tốt.
- Không chọn hoa cúng tùy tiện cần phải chọn hoa đúng màu với người đã khuất.
- Tảo mộ phải theo đúng trình tự bắt đầu từ dọn dẹp mộ phần – thắp hương – Dâng lễ - Mời rượu – Khấn vái – Hóa vàng mã.
- Không mua giày trong tiết Thanh Minh sẽ dễ bị tà ma bám theo.
6. Tiết Thanh Minh trên thế giới diễn ra như thế nào?
6.1. Tiết Thanh Minh tại Trung Quốc
Tại Trung Quốc tiết Thanh Minh là được coi là quốc lễ đối với đất nước này mà nét văn hóa truyền thống ăn sâu vào tiềm thức con người. Trong ngày Tiết Thanh Minh người dân thường làm một số việc như:
- Cũng giống như ở nước ta việc tảo mộ là rất quan trọng để thể hiện chữ hiếu và lòng biết ơn.
- Trồng cây cũng trở thành ngày hội vào dịp Thanh Minh.
- Hội đạp thanh ở đây chính là ngày hội du xuân, tham gia các hoạt động văn hóa có sự kết nối, tham gia của nhiều người.
- Làm các loại bánh truyền thống: Thanh đoàn tử, bánh cuộn thừng, bánh kẹp, bánh trưng.
6.2. Tiết Thanh Minh tại Nhật Bản
Đối với Nhật Bản Thanh Minh là thời điểm bắt đầu của mùa hoa anh đào là quốc hoa của đất nước mặt trời mọc là lúc báo hiệu mùa xuân về. Người dân Nhật Bản cũng có những tập tục trong ngày Thanh Minh như:
- Thăm viếng, sửa sang lại phần mộ của ông bà tổ tiên.
- Đi thăm đền, chùa để cầu bình an, hạnh phúc.
- Làm bánh truyền thống botamochi để thắp hương và thưởng thức trong tiết Thanh Minh.
7. Những câu hỏi liên quan tới Tiết Thanh Minh
- Người sinh vào tiết Thanh Minh có gì đặc biệt không?
Người được sinh vào những ngày trong tiết thanh minh là người có vận số tốt, cuộc sống được nhàn hạ, hưởng lộc. Đặc biệt họ là những người có ý chí, nghị lực, dám nghĩ dám làm. Đối với họ khó khăn là thử thách giúp họ tôi luyện, rèn giũa con người để con đường thành công luôn rộng mở.
- Những món ăn nào nên có trong ngày tiết Thanh Minh
Thanh Minh thường ăn gì? Đối với Tiết Thanh Minh bạn nên sử dụng các món ăn chay theo đúng cổ truyền dân tộc như bánh trôi. Đây chính là tết Hàn Thực mà cứ đến ngày 3/3 âm lịch hàng năm người dân lại làm để cúng lễ và thưởng thức.
- Tiết Thanh Minh cần sắm những gì để cúng?
Cúng trong lễ Thanh Minh thường có 2 phần là cúng ở mộ và cúng tại nhà. Cúng ở phần mộ thường sẽ chuẩn bị mâm cỗ chay gồm xôi chè, muối gạo, oản,... Mâm cúng mặn thì có thể tùy thuộc vào điều kiện gia đình thường là rượu, thịt, gà, giò,...
Nội dung trên đây của Ngaydep.net đã giải đáp được những thắc mắc của bạn về Tiết Thanh Minh là gì? Ý nghĩa tiết Thanh Minh trong đời sống con người. Thanh Minh không chỉ là tiết khí mà còn là một ngày tết truyền thống thể hiện chữ hiếu và ghi nhớ công lao của thế hệ trước.
